Κληρονομικό – Συχνές ερωτήσεις

 

Τι είναι κληρονομιά;

Είναι η περιουσία που αποκτά κανείς ως κληρονόμος, εξαιτίας του θανάτου ενός άλλου προσώπου (κληρονομούμενου). Η επαγωγή της κληρονομιάς γίνεται είτε εκ διαθήκης, είτε από το νόμο.

Τι γίνεται όταν υπάρχει διαθήκη;

Ο κληρονομούμενος μπορεί να καθορίσει με διάταξη τελευταίας βούλησης (διαθήκη) την τύχη της περιουσίας του μετά τον θάνατό του. Ανάλογα με το είδος της διαθήκης (ιδιόγραφη, δημόσια, μυστική), αυτή θα πρέπει να αναγνωριστεί ως μοναδική, κύρια και ισχυρή, ώστε να μπορούν να αποδεχτούν οι κληρονόμοι την κληρονομιά.

Αν ο κληρονομούμενος δεν άφησε διαθήκη όταν πέθανε;

Τότε η κληρονομική διαδοχή γίνεται εκ του νόμου. Οι κοντινότεροι συγγενείς, ανάλογα με τη συγγενική σχέση που τους συνέδεε με τον κληρονομούμενο, δικαιούνται ποσοστό της κληρονομιάς.

Ο σύζυγός μου απεβίωσε. Τι ποσοστό επί της κληρονομιάς δικαιούμαι;

Όταν δεν υπάρχει διαθήκη και η κληρονομική διαδοχή γίνεται «εξ αδιαθέτου», ο επιζών σύζυγος κληρονομεί το μισό από την περιουσία του κληρονομούμενου, εφόσον δεν υπάρχουν παιδιά. Αν όμως ο κληρονομούμενος αφήνει πίσω του και τέκνα, τότε τα τελευταία κληρονομούν τα ¾ της κληρονομιάς και το υπόλοιπο ¼ ο σύζυγος.

Η κληρονομιά αποτελείται μόνο από χρέη. Τα κληρονομώ κι εγώ;

Από τη στιγμή που ο κληρονόμος έμαθε τον θάνατο του κληρονομούμενου και τον λόγο επαγωγής, ξεκινάει τετράμηνη (4 μήνες) προθεσμία, μέσα στην οποία μπορεί ο κληρονόμος να αποποιηθεί την κληρονομιά. Μπορεί δηλαδή να μην αποδεχθεί την κληρονομιά και να δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να γίνει κληρονόμος. Ωστόσο, η δήλωσή του αυτή θα πρέπει να γίνει αυστηρά εντός τεσσάρων μηνών, διαφορετικά μετά την λήξη της προθεσμίας αυτής, καθίσταται αυτόματα κληρονόμος.

Εφόσον αποποιηθώ εγώ, το ίδιο θα πρέπει να πράξουν και τα τέκνα μου;

Το δικαίωμα για αποποίηση της κληρονομιάς μεταβαίνει στους κληρονόμους του κληρονόμου. Επομένως, αυτός που αποποιείται θα πρέπει να προσέχει σε περίπτωση που υπάρχουν κατιόντες (τέκνα), διότι, αναλόγως το συγγενικό δεσμό, ενδέχεται η τυχόν κατάχρεη κληρονομία να επάγεται σ’ αυτά. Στην περίπτωση αυτή συνιστάται η έγκαιρη αποποίηση της κληρονομιάς και για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου εκ μέρους των γονέων του κατόπιν χορηγήσεως σχετικής άδειας από το αρμόδιο Δικαστήριο.

Υπάρχει άλλη δυνατότητα προστασίας από κατάχρεη κληρονομιά;

Ναι. Υπάρχει δυνατότητα να προστατευτεί ο κληρονόμος χωρίς να χρειάζεται να αποποιηθεί την κληρονομιά. Αυτό μπορεί να συμβεί αν αποδεχτεί με το ευεργέτημα της απογραφής. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι ότι ο κληρονόμος αποδέχεται μεν την κληρονομιά, ωστόσο ευθύνεται μέχρι το ενεργητικό αυτής. Για το παθητικό της κληρονομιάς (χρέη) δεν θα ευθύνεται με την προσωπική του περιουσία παρά μόνο με το ενεργητικό της κληρονομιάς και όσο αυτό επαρκεί.

Πώς προστατεύονται τα ανήλικα τέκνα από κατάχρεη κληρονομιά;

Τα ανήλικα τέκνα κληρονομούν εκ του νόμου με το ευεργέτημα της απογραφής. Ωστόσο, μέσα σε έναν χρόνο από την ενηλικίωσή τους θα πρέπει να προβούν σε απογραφή της περιουσίας, ειδάλλως θα εκπέσουν από το ευεργέτημα και θα καταστούν ξαφνικά υπόχρεοι. Γι’ αυτό, συνιστάται και τα ανήλικά τέκνα να προβαίνουν σε αποποίηση της κληρονομιάς.