ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΠΤΑΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΤΡΟΠΗ – ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΜΕ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΤΙΘΕΤΑΙ ΝΕΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΨΥΧΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΑ ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΩΝ
Η παραδοσιακή διάκριση των εγκλημάτων στην ελληνική έννομη τάξη κατένεμε διαχρονικά αυτά, ανάλογα προς την ηθική και κοινωνική τους απαξία, σε πταίσματα, πλημμελήματα και κακουργήματα.
Τα πταίσματα τιμωρούνταν με κράτηση, που αφορούσε χρονικό διάστημα από μία (1) έως τριάντα (30) ημέρες, τα πλημμελήματα με φυλάκιση, που αφορά χρονικό διάστημα από δέκα (10) ημέρες έως πέντε (5) έτη και τέλος τα κακουργήματα, που τιμωρούνται με κάθειρξη, κατ’ αρχήν πρόσκαιρη, που αφορά χρονικό διάστημα από πέντε (5) έτη έως δεκαπέντε (15) έτη και την ισόβια κάθειρξη, που θεωρητικά είναι ακριβώς «ισόβια», ώστε να μην τίθεται μέγιστος χρονικός ορίζοντας, αν και το μέγιστο της έκτισης ουσιαστικά ποσοτικοποιείται με τις διατάξεις περί απόλυσης υφ’ όρων (αρ. 105 Π.Κ.).
Σημειώνεται πάντως ότι με τον Νέο Ποινικό Κώδικα (Ν. 4619/2019) ιδιαίτερη έμφαση δίδεται και στις άλλες μορφές ποινών πέρα από τις στερητικές της ελευθερίας που περιγράφονται πιο πάνω, και συγκεκριμένα στη χρηματική ποινή και στην προσφορά κοινωφελούς εργασίας.
Συγκεκριμένα, πταίσματα χαρακτηρίζονταν εγκλήματα ήσσονος απαξίας, όπως η διατάραξη ησυχίας, η ρύπανση, η παράβαση οικοδομικών διατάξεων, η διατάραξη της κυκλοφορίας κ.α.
Τα πλημμελήματα αποτελούν την ευρύτερη γκάμα εγκλημάτων, σχετικών με την τιμή (π.χ. εξύβριση, συκοφαντική δυσφήμηση), τα υπομνήματα (π.χ. νοθεία εγγράφου, πλαστογραφία), την περιουσία (π.χ. απάτη, εκβίαση),
την ιδιοκτησία (π.χ. κλοπή, υπεξαίρεση), τη ζωή και την υγεία (π.χ. σωματικές βλάβες, έκθεση), μεταξύ πολλών άλλων εγκλημάτων, προβλεπόμενων είτε στον Ποινικό Κώδικα είτε σε ειδικούς ποινικούς νόμους.
Τέλος, τα κακουργήματα είναι τα βαρύτερα εγκλήματα που δύνανται να τελεστούν, και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η ανθρωποκτονία και οι θανατηφόρες μορφές εγκλημάτων όπως η σωματική βλάβη ή η ληστεία, ο βιασμός, μεγάλο μέρος των σχετικών με ναρκωτικά εγκλημάτων, η εσχάτη προδοσία ή οι τρομοκρατικές ενέργειες.
Επίσης κακουργηματικό χαρακτήρα αποκτούν και μη βίαια εγκλήματα όταν γίνονται σε μεγάλη κλίμακα (π.χ. διακεκριμένες μορφές κλοπής, απάτης).
Τα κακουργήματα παραγράφονται μετά από είκοσι (20) έτη αν πρόκειται για ισόβια κάθειρξη ή μετά από δεκαπέντε έτη αν είναι πρόσκαιρη.
Τα πλημμελήματα παραγράφονται μετά από πέντε (5) έτη. Η προθεσμία της παραγραφής δύναται να ανασταλεί για πέντε (5) επιπλέον έτη αν πρόκειται για κακούργημα και για τρία (3) έτη αν πρόκειται για πλημμέλημα.
Έτσι, η ποινική δίωξη για τα κακουργήματα δεν μπορεί να υπερβεί τα είκοσι πέντε (25) έτη και για τα πλημμελήματα τα οκτώ (8) έτη.
Με τον νέο Ποινικό Κώδικα που ισχύει από 1η Ιουλίου 2019, ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΠΤΑΙΣΜΑΤΑ!!! Επιπλέον, ΓΙΑ ΤΑ ΠΛΗΜΜΕΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ οι διατάξεις για την ΥΠΟΤΡΟΠΗ και τους ΚΑΘ’ ΕΞΗ παραβάτες!
Αυτό σημαίνει, πως οι υπότροποι, θα δικάζονται κάθε φορά σαν ναν μην είχε υπάρξει προηγούμενη φορά σύλληψης κι έκτισης ποινής για το αδίκημα. Το ίδιο ισχύει και για τους καθ’ έξιν παραβάτες, οι οποίοι δεν αντιμετωπίζουν πλέον τις κλιμακωτά αυξανόμενες ποινές που ίσχυαν κατά το παρελθόν.
Πλέον,τιμωρούνται μόνον πλημμελήματα και κακουργήματα και μόνο από τα 3 χρόνια φυλάκισης και πάνω διατάσσεται η έκτιση της ποινής!
Δηλαδή, οι καταδικασμένοι από 3 έως 5 έτη για πλημμελήματα, θα φυλακίζονται για τουλάχιστον το 1/10 της ποινής, ενώ μετά μπορεί αυτή να μετατραπεί σε κοινωφελή εργασία!!
Με την θέσπιση των νέων διατάξεων για τα ελαφρυντικά, υπάρχουν μεγάλες δικονομικές δυνατότητες για περαιτέρω μείωση των ποινών, οπότε οποιοσδήποτε απειλείται με ποινή από 3 ως 5 χρόνια, μπορεί να δει την ποινή του να ορίζεται στα 1 έως 3, με συνέπεια είτε την αναστολή αυτής, ή την μετατροπή της σε κοινωφελή εργασία, χωρίς να περάσει ούτε μια μέρα στη φυλακή!!!
Το δε δικαστήριο, μπορεί να μην επιβάλει ποινή στον υπαίτιο πλημμελήματος αν:
α) αυτός έχει πληγεί τόσο σοβαρά από το αποτέλεσμα της πράξης του, ώστε η επιβολή της ποινής να εμφανίζεται πλέον δυσανάλογα επαχθής,
β) έχει αποκαταστήσει στο μέτρο του δυνατού την προσβολή που έχει προκαλέσει στον παθόντα, δείχνοντας ειλικρινή μετάνοια, ώστε η ποινή να μην κρίνεται πλέον αναγκαία,
γ) η βλάβη ή ο κίνδυνος που προκλήθηκαν από την πράξη του ήταν ιδιαιτέρως μικρής βαρύτητας ή
δ) έχει περάσει ασυνήθιστα μεγάλο χρονικό διάστημα από την τέλεση του εγκλήματος, ώστε η επιβολή της ποινής να μην εμφανίζεται πλέον αναγκαία, σε συνδυασμό και με τη μικρή βαρύτητα της πράξης, είτε εάν έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η διαδικασία αποκαταστατικής δικαιοσύνης μεταξύ αυτού και του παθόντος.
Εκείνοι, δε, που θα κριθούν ένοχοι από το δικαστήριο και τους αναγνωριστεί ότι πάσχουν από ψυχική διαταραχή ή ακόμα και διανοητική διαταραχή, αντιμετωπίζονται από νέο το πλαίσιο απονομής δικαιοσύνης ως εξής:
Για αξιόποινες πράξεις που τιμωρούνται με στερητικές της ελευθερίας ποινές άνω του ενός έτους, διατάσσεται από το δικαστήριο θεραπευτικό μέτρο, με μέγιστη διάρκεια έως δύο χρόνια για πλημμελήματα και έως πέντε χρόνια για κακουργήματα.
Το θεραπευτικό μέτρο δύναται να είναι νοσηλεία σε ειδικό τμήμα δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου, νοσηλεία σε ψυχιατρικό τμήμα δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου, υποχρεωτική θεραπεία και ψυχιατρική παρακολούθηση κατά τακτά χρονικά διαστήματα σε κατάλληλη εξωνοσοκομειακή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ή εξωτερικά ιατρεία δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου.
Όσον αφορά δε αξιόποινες πράξεις που διαπράττονται από άτομα μειωμένου καταλογισμού και τιμωρούνται με στερητικές της ελευθερίας ποινές άνω του ενός έτους, το δικαστήριο, εκτός από την επιβολή της μειωμένης ποινής, διατάσσει την εισαγωγή του σε ψυχιατρικό παράρτημα καταστήματος κράτησης ή, σε περίπτωση αναστολής εκτέλεσης της ποινής του, τα θεραπευτικά μέτρα που αναφέρονται ανωτέρω.
Σε κάθε περίπτωση, μετά την ολοκλήρωση του θεραπευτικού μέτρου, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο του τόπου εκτέλεσης του μέτρου μπορεί να διατάξει τη μη έκτιση της ποινής, αν το έγκλημα για το οποίο επιβλήθηκε είναι πλημμέλημα και η έκτιση δεν θεωρείται πλέον αναγκαία.
Τέλος, μεγάλης σημασίας είναι το ζήτημα του νομικού χαρακτηρισμού ενός εγκλήματος ως κακουργήματος ή πλημμελήματος στην πορεία των ετών, καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου εγκλήματα αλλάζουν χαρακτηρισμό.
Για παράδειγμα, η δωροδοκία (άρθρ. 236 Π.Κ.) έγινε με τον Νέο Ποινικό Κώδικα από κακούργημα πλημμέλημα, ενώ αργότερα, με νέο νόμο (Ν. 4637/2019) προστέθηκε κακουργηματική περίπτωση δωροδοκίας.
Άλλο παράδειγμα αποτελεί ο εμπρησμός, ο οποίος από κακούργημα κατέπεσε σε πλημμέλημα με τον Ν. 4619/2019, ενώ αναμένεται ότι θα επανακτηθεί η κακουργηματική διάστασή του σύντομα.
Για περισσότερες πληροφορίες και προσωπικό ραντεβού με εξειδικευμένο δικηγόρο επικοινωνήστε στα τηλ: 210 8811903, 6932455478.